Trang thông tin điện tử tổng hợp
Trong những năm gần đây, dây thìa canh đã trở thành cái tên quen thuộc với nhiều người mắc bệnh tiểu đường nhờ công dụng giúp hạ và ổn định đường huyết. Loài cây này vốn đã được sử dụng từ lâu trong y học cổ truyền Ấn Độ và các nước châu Á, nay được khoa học hiện đại chứng minh tác dụng và ứng dụng rộng rãi trong chăm sóc sức khỏe.
 |
| Dây thìa canh – Cây thuốc nam chữa bệnh tiểu đường |
1. Đặc điểm và phân bố
Dây thìa canh (tên khoa học: Gymnema sylvestre), thuộc họ Trúc đào (Apocynaceae), còn được gọi là dây muôi, lõa ti rừng. Đây là loại dây leo thân gỗ, dài 2 – 7 m, cành non màu xanh, khi già chuyển nâu.
Lá mọc đối, hình bầu dục hoặc hình trứng, mặt trên xanh đậm, mặt dưới nhạt hơn. Hoa nhỏ màu vàng nhạt hoặc vàng lục, mọc thành chùm ở nách lá. Quả dạng nang, hạt có chùm lông mịn giúp phát tán theo gió.
Ở Việt Nam, dây thìa canh phân bố chủ yếu ở vùng rừng núi như Hòa Bình, Bắc Giang, Thái Nguyên, Ninh Bình, Quảng Nam… Cây ưa khí hậu nhiệt đới, đất ẩm, nhiều ánh sáng.
2. Thành phần hóa học
Nghiên cứu cho thấy dây thìa canh chứa nhiều hoạt chất quý, đặc biệt là acid gymnemic, ngoài ra còn có flavonoid, saponin, anthraquinon, acid hữu cơ và nguyên tố vi lượng (kẽm, magiê, canxi). Acid gymnemic được xem là thành phần chính tạo nên tác dụng hạ đường huyết, nhờ khả năng ức chế hấp thu đường ở ruột và kích thích tái tạo tế bào beta tuyến tụy.
3. Cơ chế tác dụng với bệnh tiểu đường
Dây thìa canh hỗ trợ điều trị tiểu đường qua nhiều cơ chế đồng thời:
Giảm hấp thu đường ở ruột: Acid gymnemic bám vào vị trí tiếp nhận glucose, làm hạn chế lượng đường đi vào máu sau bữa ăn.
Kích thích tuyến tụy tiết insulin: Giúp vận chuyển đường từ máu vào tế bào, giảm đường huyết.
Hỗ trợ tái tạo tế bào beta: Giúp cải thiện chức năng tụy ở bệnh nhân tiểu đường type 2.
Ổn định chuyển hóa lipid: Giảm cholesterol xấu và triglycerid, bảo vệ tim mạch.
Giảm cảm giác thèm ngọt: Khi nhai lá tươi, lưỡi mất cảm giác ngọt tạm thời, giúp người bệnh kiểm soát lượng đường nạp vào.
4. Các công dụng khác
Ngoài tác dụng chính hỗ trợ kiểm soát tiểu đường, dây thìa canh còn được dân gian dùng để:
Hỗ trợ giảm cân ở người béo phì.
Giảm cholesterol và mỡ máu.
Hỗ trợ điều trị viêm gan, bảo vệ gan.
Làm mát cơ thể, giải độc.
5. Cách dùng dây thìa canh
Dùng tươi:
15 – 20 g lá tươi, rửa sạch, nấu với 1 lít nước, uống trong ngày.
Có thể nhai trực tiếp 1 – 2 lá trước bữa ăn để giảm cảm giác thèm ngọt.
Dùng khô:
8 – 12 g lá và thân phơi khô, sắc với 700 ml nước, còn 200 – 300 ml, chia 2 – 3 lần uống/ngày.
Kết hợp với thảo dược khác:
Dây thìa canh 10 g, khổ qua rừng 8 g, lá xoài non 6 g, sắc uống giúp tăng hiệu quả hạ đường huyết.
Dạng chế phẩm:
Hiện nay có nhiều sản phẩm viên nang, trà túi lọc, cao lỏng từ dây thìa canh, tiện lợi cho người sử dụng.
6. Lưu ý khi sử dụng
Không dùng cho phụ nữ mang thai, cho con bú và trẻ em dưới 12 tuổi.
Người đang hạ đường huyết hoặc dùng thuốc trị tiểu đường cần theo dõi chỉ số đường huyết thường xuyên để tránh tụt quá mức.
Nên dùng sau bữa ăn để tránh hạ đường huyết đột ngột.
Không tự ý bỏ thuốc tây khi chưa có hướng dẫn của bác sĩ.
Cần chọn dây thìa canh sạch, không nhiễm thuốc trừ sâu, thu hái đúng loại vì một số dây leo khác dễ nhầm lẫn.
 |
7. Tiềm năng phát triển
Dây thìa canh hiện được trồng rộng rãi tại nhiều vùng dược liệu ở Việt Nam nhằm đáp ứng nhu cầu sử dụng trong nước và xuất khẩu. Cây dễ trồng, ít sâu bệnh, cho thu hoạch nhiều lần trong năm. Việc mở rộng trồng dây thìa canh không chỉ giúp bảo tồn nguồn dược liệu quý mà còn mang lại thu nhập ổn định cho nông dân.
Dây thìa canh là vị thuốc quý đã được khoa học chứng minh về tác dụng hỗ trợ điều trị tiểu đường. Việc sử dụng đúng cách, kết hợp chế độ dinh dưỡng và tập luyện hợp lý sẽ giúp người bệnh kiểm soát đường huyết hiệu quả, phòng ngừa biến chứng. Đây cũng là minh chứng cho giá trị to lớn của dược liệu Việt Nam trong chăm sóc sức khỏe bền vững.
Nguồn: SKV
Người phụ nữ Hà Nội nhập viện trong tình trạng mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn do gan bị tổn thương sau khi tự mua thuốc và thực phẩm chức năng trên mạng.
Số ca mắc các bệnh về đường hô hấp đang có xu hướng tăng nhanh ở TP.HCM, nhiều ca bệnh nặng phải thở máy khiến bệnh viện rơi vào tình trạng quá tải.
Bất kể ở đâu, người điều dưỡng tận tâm với nghề vẫn lao vào giành lại sự sống cho những đứa trẻ giữa ranh giới sinh tử.
0909299288
phapluat.dnvn@gmail.com
