Trang thông tin điện tử tổng hợp
Bệnh nhân suy thận mạn là đối tượng dễ tổn thương trước các bệnh nhiễm trùng do hệ miễn dịch suy yếu. Tiêm vắc xin đúng lịch, đủ liều không chỉ giúp họ tránh biến chứng nguy hiểm mà còn nâng cao chất lượng sống.
Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với TS.BS Nghiêm Trung Dũng - Giám đốc Trung tâm Thận tiết niệu và Lọc máu, Bệnh viện Bạch Mai. TS.BS Nghiêm Trung Dũng sẽ chia sẻ cho chúng ta góc nhìn chuyên môn về chiến lược phòng bệnh hiệu quả đối với bệnh nhân suy thận mạn.
Phóng viên (PV):Thưa TS.BS, vì sao bệnh nhân suy thận mạn cần đặc biệt chú trọng tiêm phòng vắc xin?
TS.BS Nghiêm Trung Dũng: Bệnh thận mạn gây suy giảm miễn dịch trầm trọng, khiến cơ thể khó chống lại các tác nhân gây bệnh. Khi nhiễm trùng, họ dễ rơi vào tình trạng nặng, phải nhập viện, thậm chí tử vong. Ví dụ, bệnh nhân chạy thận nếu mắc cúm có nguy cơ viêm phổi cao gấp 3-4 lần người bình thường. Vắc xin chính là “lá chắn” giúp giảm tỷ lệ biến chứng, kéo dài tuổi thọ và tiết kiệm chi phí điều trị.
PV: Vậy những loại vắc xin nào là bắt buộc cho nhóm bệnh nhân này, thưa bác sĩ?
TS.BS Nghiêm Trung Dũng: Có những loại vắc xin quan trọng cần ưu tiên:
Cúm mùa: Tiêm hàng năm, dùng vắc xin bất hoạt.
Phế cầu: Phòng viêm phổi, nhiễm khuẩn huyết. Bệnh nhân nên trao đổi với bác sĩ để chọn giữa PCV13 và PPSV23.
Viêm gan B: Tiêm sớm từ giai đoạn 4-5 của bệnh thận, liều gấp đôi và theo dõi đáp ứng kháng thể.
Bạch hầu - Ho gà - Uốn ván: Nhắc lại mỗi 10 năm.
Zona: Chỉ dùng vắc xin tái tổ hợp (Shingrix), tránh vắc-xin sống (Zostavax).
PV: Có lưu ý đặc biệt nào khi tiêm cho bệnh nhân đang lọc máu hoặc dùng thuốc ức chế miễn dịch không, thưa bác sĩ?
TS.BS Nghiêm Trung Dũng: Với bệnh nhân chạy thận nhân tạo, cần tiêm sau lọc máu để tránh thất thoát vắc xin qua màng lọc. Tuyệt đối không tiêm vào tay có đường mạch máu (AVF/AVG). Người lọc màng bụng nên tiêm sớm, ưu tiên trước khi bắt đầu lọc. Đặc biệt, tránh vắc xin sống (sởi, thủy đậu, Zostavax) vì chúng có thể gây bệnh trên người suy giảm miễn dịch.
PV: Thưa bác sĩ, hiệu quả vắc xin ở bệnh nhân suy thận có khác người khỏe mạnh không?
TS.BS Nghiêm Trung Dũng: Đáp ứng miễn dịch ở nhóm này thường thấp hơn, nhưng không có nghĩa vắc xin vô dụng. Ví dụ, vắc xin cúm giúp giảm 40-60% nguy cơ nhập viện. Với viêm gan B, chúng tôi khuyến cáo xét nghiệm định lượng kháng thể sau tiêm để quyết định tiêm nhắc. Điều quan trọng là phải tiêm đúng lịch, đủ liều và theo dõi sát.
PV: Bác sĩ có thể tư vấn: Bệnh nhân cần làm gì để xây dựng lịch tiêm phù hợp?
TS.BS Nghiêm Trung Dũng: Hãy chủ động thảo luận với bác sĩ điều trị để được tư vấn lịch tiêm cá thể hóa, dựa trên:
- Giai đoạn bệnh thận
- Phương pháp điều trị (lọc máu, ghép thận, dùng thuốc ức chế miễn dịch)
- Tiền sử dị ứng hoặc phản ứng vắc xin trước đó
PV: Ông có lời khuyên nào cho bệnh nhân và người nhà?
TS.BS Nghiêm Trung Dũng: Đừng chủ quan! Nhiễm trùng có thể là “giọt nước tràn ly” khiến chức năng thận suy sụp nhanh chóng. Hãy coi tiêm chủng như một phần trong phác đồ điều trị. Ghi chú lịch tiêm, báo ngay cho bác sĩ nếu có phản ứng bất thường sau tiêm. Sức khỏe của bạn phụ thuộc vào hành động hôm nay!
LƯU Ý: Dùng vắc-xin bất hoạt hoặc tái tổ hợp, tránh dùng vắc xin sống.
Thời điểm tiêm đối với bệnh nhân bệnh thận mạn đang điều trị thay thế:
- Bệnh nhân thận nhân tạo chu kỳ: Tiêm sau lọc máu để tránh thất thoát vắc xin qua màng lọc. Tránh tiêm vào tay có AVF/AVG
- Bệnh nhân lọc màng bụng: nên tiêm vắc xin sớm.
Xin cảm ơn bác sĩ về những chia sẻ vô cùng hữu ích này.
Suy thận mạn là bệnh lý thể hiện sự mất dần các chức năng hoạt động của thận, khi bệnh đến giai đoạn phát triển thì quá trình lọc chất thải và chất lỏng dư thừa ra khỏi máu bị đình trệ, dẫn đến hệ quả là chất lỏng chất điện giải và chất thải trong cơ thể bị tích tụ. Khi tình trạng bệnh lý kéo dài sẽ gây nên tổn thương suy thận mạn tính.
Những bệnh nhân mắc phải bệnh đái tháo đường và tăng huyết áp sẽ có nguy cơ mắc bệnh suy thận mạn tính cao hơn người bình thường. Ngoài ra, nguyên nhân gây bệnh suy thận mạn tính còn là do: Viêm thận kẽ, viêm cầu thận, bệnh thận đa nang, tắc nghẽn đường tiết niệu, từ các tình trạng như sỏi thận, phì đại tuyến tiền liệt, phản ứng trào ngược, rối loạn tự miễn dịch lupus ban đỏ hệ thống...
Triệu chứng của suy thận mạn tính thường âm thầm, không rõ ràng cho đến khi xuất hiện các tổn thương thận nặng nề, chúng có thể là:
Những triệu chứng của suy thận mạn gần giống với biểu hiện của một số bệnh lý khác nên việc chẩn đoán dễ bị bỏ sót.
Suy thận mạn tính nếu không phát hiện và điều trị kịp thời thường dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng tới sức khỏe và tính mạng người bệnh. Phát hiện và điều trị càng sớm thì sẽ càng nâng cao hiệu quả điều trị bệnh.
Nguồn: TPO
Người phụ nữ Hà Nội nhập viện trong tình trạng mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn do gan bị tổn thương sau khi tự mua thuốc và thực phẩm chức năng trên mạng.
Số ca mắc các bệnh về đường hô hấp đang có xu hướng tăng nhanh ở TP.HCM, nhiều ca bệnh nặng phải thở máy khiến bệnh viện rơi vào tình trạng quá tải.
Bất kể ở đâu, người điều dưỡng tận tâm với nghề vẫn lao vào giành lại sự sống cho những đứa trẻ giữa ranh giới sinh tử.
0909299288
phapluat.dnvn@gmail.com
