Trang thông tin điện tử tổng hợp
Bạn có biết, chỉ cần tăng 5 kg, khớp gối của bạn sẽ phải gánh thêm 20 kg áp lực trong mỗi bước đi? (theo Arthritis Foundation). Con số tưởng chừng nhỏ bé ấy lại đang âm thầm “bẻ gãy” sức khỏe hệ vận động của hàng triệu người Việt.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tỷ lệ thừa cân - béo phì tại Việt Nam đang ở mức khoảng 21%. Khi nhắc đến béo phì, chúng ta thường nghĩ ngay đến đái tháo đường, tim mạch, hay huyết áp cao. Nhưng ít ai ngờ rằng, hệ cơ xương khớp, nền tảng cho mọi vận động, cũng đang chịu tổn thương nặng nề từ chính trọng lượng cơ thể của mình.
Khi cân nặng trở thành “kẻ thù” của khớp gối
Các chuyên gia Đại học Harvard cho biết, nếu giảm được mỗi 1kg cân nặng thừa sẽ giúp giảm 4kg áp lực lên khớp gối. Nghĩa là càng giảm cân nặng thừa, bạn sẽ càng giảm đáng kể áp lực lên khớp gối. Áp lực kéo dài khiến khớp gối, hông và cột sống bị quá tải, sụn khớp nhanh chóng bị bào mòn, mất đàn hồi và thoái hóa sớm.
Không chỉ thế, mỡ thừa, đặc biệt là mỡ nội tạng còn hoạt động như một “nhà máy viêm” trong cơ thể. Các chất trung gian viêm (cytokine) được tiết ra liên tục gây viêm mạn tính âm ỉ, phá hủy sụn khớp, gây sưng, đau, cứng khớp ngay cả nghỉ ngơi.
Khi cơ thể lên tiếng: Những biến chứng không thể phớt lờ
Người béo phì có nguy cơ thoái hóa khớp gối cao gấp 3 - 4 lần so với người bình thường khi các khớp phải gồng mình chống đỡ trọng lượng vượt ngưỡng. Đau thắt lưng và thoát vị đĩa đệm cũng là “bạn đồng hành” quen thuộc, với 60% bệnh nhân đau lưng mạn tính thuộc nhóm thừa cân hoặc béo phì. Không dừng lại ở đó, nguy cơ mắc gout tăng tới 55% ở người có BMI trên 30 - hậu quả của rối loạn chuyển hóa và viêm mạn tính.
Những tổn thương này khiến khả năng vận động suy giảm rõ rệt: leo cầu thang trở nên khó khăn, giảm khả năng đi bộ đường dài hơn so với người khỏe mạnh. Khi khớp bắt đầu “lên tiếng”, đó là lúc cơ thể đang kêu cứu sau thời gian dài phải gánh chịu hậu quả của béo phì.
Cái giá phải trả: Không chỉ là những cơn đau
Theo CDC (2021), cứ 5 người bị thoái hóa khớp gối nặng thì có 1 người buộc phải nghỉ việc sớm vì không thể duy trì vận động. Chi phí điều trị cho người béo phì cũng cao hơn 42% so với người có BMI bình thường. Nhưng tổn thất không chỉ dừng ở thể chất. Theo Journal of Mental Health (2020) cho thấy 40% người béo phì rơi vào trầm cảm hoặc tự ti về ngoại hình, cảm giác cô lập và mất tự tin khiến họ ngại vận động, ngại gặp bác sĩ, từ đó rơi vào “vòng luẩn quẩn” khiến bệnh nặng thêm. Béo phì, vì thế, không chỉ là vấn đề cân nặng, mà là một “hội chứng tiêu hao” toàn diện - cả cơ thể, tinh thần và tài chính.
Sự thật ít ai biết: Béo phì là bệnh lý rối loạn chuyển hóa
Béo phì không chỉ do “ăn nhiều, lười vận động” mà là một bệnh rối loạn chuyển hóa phức tạp. Mất cân bằng hormone như leptin và ghrelin khiến não liên tục phát tín hiệu đói dù cơ thể đã đủ năng lượng. Gen di truyền, stress, thiếu ngủ và thuốc (như corticoid) cũng góp phần khiến cân nặng tăng mất kiểm soát. Vì thế, béo phì không phải lỗi của cá nhân, và “ăn ít, tập nhiều” không phải giải pháp duy nhất. Điều trị béo phì cần cá nhân hóa, xác định đúng nguyên nhân và có sự đồng hành của bác sĩ chuyên khoa.
Giải pháp: Cá nhân hóa – chìa khóa thoát khỏi vòng luẩn quẩn
Kiểm soát béo phì không thể là hành trình đơn độc. Mỗi người có một cơ địa, một nguyên nhân và một giải pháp riêng. Hãy bắt đầu từ việc hiểu cơ thể mình: tự kiểm tra chỉ số BMI, đo vòng eo, đánh giá tỷ lệ mỡ nội tạng. Sau đó, hãy tìm đến bác sĩ chuyên khoa nội tiết, dinh dưỡng hoặc chuyển hóa để được tư vấn cá nhân hóa.
Chỉ chuyên gia mới có thể xác định nguyên nhân thật sự và thiết lập phác đồ điều trị an toàn - từ điều chỉnh chế độ ăn, tăng cường vận động đến hỗ trợ y học khi cần. Đây là con đường duy nhất giúp bạn giảm cân bền vững, bảo vệ xương khớp và cải thiện sức khoẻ toàn diện.
Đã đến lúc nhìn béo phì bằng con mắt của y học
Đã đến lúc thay đổi cách nhìn nhận về béo phì – không phải là “lỗi cá nhân”, mà là một bệnh lý cần được điều trị đúng cách, đúng người, đúng thời điểm. Nếu bạn hoặc người thân đang đối diện với thừa cân, béo phì, hãy chủ động tìm gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị sớm. Đây chính là bước đi vững chắc nhất để bảo vệ xương khớp, nâng cao sức khỏe tổng thể và lấy lại chất lượng cuộc sống.
Truy cập website của Tổng Hội Y học Việt Nam tại (https://giamcansongkhoe.vn) để tìm hiểu thêm thông tin khoa học, lời khuyên quản lý bệnh béo phì và nhận tư vấn từ chuyên gia.
Nội dung được Novo Nordisk tài trợ. Thông tin trong bài viết nhằm nâng cao nhận thức về bệnh béo phì, không thay thế tư vấn của bác sĩ.
Từng được xem là bệnh của người lớn tuổi, suy thận ngày càng xuất hiện nhiều ở người trẻ – nhóm vốn quen với đồ ăn nhanh chứa lượng muối và chất bảo quản cao.
Người bố hiến thận cứu con trai mắc suy thận mạn trong khoảnh khắc cận kề sinh tử, mở ra cơ hội sống cho nam sinh viên 21 tuổi.
Ăn 10 loại thực phẩm dưới đây là cách giúp làm sạch gan, giảm viêm tự nhiên.
Trong bối cảnh thị trường nông sản ngày càng đa dạng, người tiêu dùng đứng trước nhiều lựa chọn nhưng cũng đối mặt với không ít rủi ro từ thực phẩm kém chất lượng, không rõ nguồn gốc. Đọc đúng thông tin trên nhãn hàng trở thành “lá chắn” quan trọng giúp mỗi gia đình chọn được nông sản an toàn, hạn chế nguy cơ về sức khỏe.
Trước tình trạng ô nhiễm không khí có xu hướng diễn biến phức tạp, Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) đã xây dựng bộ khuyến cáo nhằm giúp người dân chủ động phòng tránh các ảnh hưởng có hại đối với sức khỏe.
0909299288
phapluat.dnvn@gmail.com
