Ngộ độc Botulinum là một tình trạng hiếm gặp nhưng cực kỳ nguy hiểm, có thể gây ra liệt cơ, suy hô hấp và đe dọa trực tiếp tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Độc tố Botulinum được tạo ra bởi vi khuẩn Clostridium botulinum, một loại vi khuẩn tồn tại tự nhiên trong môi trường nhưng chỉ sinh độc tố trong những điều kiện đặc biệt. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết về nguy cơ, triệu chứng và cách phòng tránh ngộ độc Botulinum.
Botulinum là một loại độc tố thần kinh mạnh, được sản sinh bởi vi khuẩn Clostridium botulinum, cùng với một số chủng vi khuẩn khác như Clostridium butyricum hoặc Clostridium baratii. Vi khuẩn này tồn tại dưới dạng bào tử, có khả năng chịu đựng các điều kiện khắc nghiệt. Tuy nhiên, trong môi trường ít hoặc không có oxy, độ axit thấp, hàm lượng đường và muối thấp, cùng nhiệt độ và độ ẩm thích hợp, bào tử có thể phát triển và sinh độc tố.
Các thực phẩm lên men thủ công, thực phẩm đóng hộp hoặc bảo quản không đúng cách là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn phát triển. Đặc biệt, thực phẩm như mắm cá, thịt hộp, cá hộp hoặc dưa muối nếu không đảm bảo vệ sinh và độ chua, mặn cần thiết có thể trở thành nguồn gây ngộ độc.
![]() |
Ngộ độc Botulinum: Nguy hiểm tiềm ẩn từ thực phẩm lên men thủ công |
Triệu chứng ngộ độc Botulinum thường xuất hiện sau thời gian ủ bệnh từ 4 đến 10 giờ. Độc tố này tấn công hệ thần kinh ngoại biên, dẫn đến các biểu hiện như:
Ở người lớn:
- Khó nuốt, yếu cơ.
- Nhìn đôi, sụp mí mắt, mờ mắt.
- Nói lắp, khó thở.
- Nôn, buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy hoặc táo bón.
Ở trẻ sơ sinh:
- Táo bón, bú kém.
- Sụp mí mắt, khuôn mặt ít biểu cảm.
- Tiếng khóc yếu bất thường.
- Chậm phản xạ với ánh sáng, khó thở.
Điểm đáng lưu ý là không phải tất cả người bệnh đều xuất hiện đầy đủ các triệu chứng trên. Nếu nghi ngờ ngộ độc Botulinum, cần đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị.
Gần đây, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ngãi 2 đã tiếp nhận hai bệnh nhân là cha con (ông A Khăn, 42 tuổi và con trai A Hư, 17 tuổi) nhập viện trong tình trạng mệt mỏi và yếu tứ chi. Các triệu chứng xuất hiện sau khoảng một tuần kể từ khi họ sử dụng món mắm cá chua làm tại nhà. Sau khi thăm khám lâm sàng và thực hiện các xét nghiệm cận lâm sàng, bác sĩ chẩn đoán hai bệnh nhân bị nhiễm khuẩn huyết tiêu điểm tiêu hóa và nghi ngộ độc Botulinum.
Hiện tại, cả hai bệnh nhân đang được theo dõi và điều trị tích cực tại Khoa Hồi sức tích cực và Chống độc. Bệnh viện cũng đã phối hợp với Sở Y tế tỉnh và chính quyền địa phương để tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng về nguy cơ từ thực phẩm lên men thủ công.
![]() |
Ngoài ngộ độc thực phẩm, Botulinum còn có thể gây ra các dạng ngộ độc khác như:
- Ngộ độc ở trẻ sơ sinh: Bào tử phát triển trong ruột trẻ và sinh độc tố.
- Ngộ độc vết thương: Bào tử xâm nhập vào vết thương (do tai nạn hoặc tiêm chích ma túy) và sinh độc tố.
- Ngộ độc do điều trị: Tiêm quá liều botulinum trong thẩm mỹ hoặc y học.
- Ngộ độc ruột ở người trưởng thành: Cơ chế tương tự như ở trẻ sơ sinh.
Nếu không được điều trị kịp thời, ngộ độc Botulinum có thể dẫn đến liệt toàn thân, suy hô hấp và tử vong. Ngay cả khi bệnh nhân sống sót, họ vẫn có nguy cơ gặp phải di chứng lâu dài như yếu cơ và giảm khả năng vận động.
Ngộ độc Botulinum là tình trạng nghiêm trọng nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh nếu tuân thủ các biện pháp an toàn thực phẩm. Dưới đây là một số lời khuyên từ các chuyên gia:
1. Chọn thực phẩm an toàn: Ưu tiên sử dụng thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng, đạt tiêu chuẩn chất lượng do cơ quan chức năng công nhận.
2. Không ăn thực phẩm ôi thiu: Tránh sử dụng thịt hộp để lâu ngày hoặc thực phẩm đóng hộp có độ axit thấp như đậu, cá hộp.
3. Đảm bảo chế biến đúng cách: Thực phẩm phải được nấu chín kỹ trước khi ăn. Đối với thực phẩm lên men như dưa muối hoặc măng chua, cần đảm bảo độ chua và mặn phù hợp.
4. Hạn chế bảo quản thủ công: Không tự hút chân không hoặc đóng kín thực phẩm rồi để ở nhiệt độ thường quá lâu.
5. Giám sát trẻ nhỏ: Tránh cho trẻ sơ sinh dưới 12 tháng tuổi ăn mật ong hoặc các thực phẩm có nguy cơ chứa bào tử Clostridium botulinum.
Ngộ độc Botulinum là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh nếu cộng đồng nâng cao nhận thức về an toàn thực phẩm. Việc sử dụng thực phẩm lên men thủ công cần được kiểm soát chặt chẽ để đảm bảo vệ sinh và chất lượng. Khi có dấu hiệu nghi ngờ ngộ độc Botulinum, cần đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế ngay lập tức để được điều trị kịp thời.
Hãy luôn cẩn trọng với những gì bạn ăn uống để bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình!
Nguồn: SKV
Bộ Công an đang dự thảo Thông tư Quy định chi hỗ trợ cá nhân, tổ chức cung cấp thông tin phản ánh hành vi vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông. Trong đó, quy định rõ các tiêu chí đối với hình ảnh để cung cấp cho lực lượng chức năng xử lý vi phạm.
Theo kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, với ban, bộ, ngành được hợp nhất, sáp nhập từ 3 cơ quan thì số lượng thứ trưởng và tương đương tối đa không vượt quá 2 người so với quy định hiện hành và bảo đảm số lượng thứ trưởng và tương đương của ban, bộ, ngành không vượt quá 7 người.
Bộ Tài chính đề xuất nâng ngưỡng thu nhập tính thuế thu nhập cá nhân đối với một số khoản thu nhập như trúng thưởng, nhận thừa kế lên 20 triệu đồng.
Căn nhà 4 tầng bán phụ kiện cửa, móc khóa ở trung tâm Nha Trang (Khánh Hòa) bùng cháy dữ dội, bên trong có nhiều vật dụng dễ bắt lửa nên việc cứu hỏa gặp khó khăn.
Chiều 7/9, trên cao tốc Cao Bồ – Mai Sơn xảy ra vụ va chạm liên hoàn giữa 5 ô tô, khiến 2 người bị thương và nhiều phương tiện hư hỏng nặng.